κέρατα

Σκληροί επιδερμικοί σχηματισμοί από κεράτινη ή οστέινη ουσία, συμπαγείς ή κοίλοι, μόνιμοι ή πρόσκαιροι, τους οποίους φέρουν πολλά θηλαστικά στο κεφάλι. Τα κ. είναι κοντά ή μακριά, απλά ή διακλαδισμένα, ίσια ή συστρεμμένα και αυλακωμένα. Στα βοοειδή και στις συγγενείς οικογένειες της υπόταξης των μηρυκαστικών, τα κ. σχηματίζονται από μία οστέινη προέκταση των δύο φυσικών εξογκωμάτων του μετώπου, επάνω στην οποία διαμορφώνεται ένα είδος μόνιμης κοίλης οστέινης θήκης, που συνίσταται από κερατίνη. Τα ελάφια γενικά ονομάζονται ολόκερα, σε αντίθεση προς τα κοιλόκερα, επειδή έχουν κ. πλήρη και όχι κοίλα, διακλαδιζόμενα, ολόκληρα οστεώδη και πρόσκαιρα (ή αποπίπτοντα). Ο ρινόκερος έχει κ. περιττού αριθμού, τοποθετημένα στη ραχιαία επιφάνεια του ρύγχους, τα οποία αποτελούνται από μια σημαντική κερατοειδή ανάπτυξη του δέρματος. Τα κ. είναι όργανα επιθετικά και αμυντικά· στα αρσενικάάτομα είναι πιο ανεπτυγμένα ή, σε άλλες περιπτώσεις, αναπτύσσονται μόνο σε αυτά. Κερατόμορφα εξαρτήματα παρατηρούνται ακόμα και στο κεφάλι πολλών ψαριών, ερπετών, αμφιβίων, πτηνών καθώς και σε ορισμένα ασπόνδυλα (σαλίγκαροι, γυμνοσάλιαγκες κλπ.). Τα κ. χρησιμοποιούνται στην κατασκευή διαφόρων αντικειμένων, όπως για παράδειγμα κουμπιών, χτενών, χειρολαβών κ.ά. Στην αρχαία Ελλάδα, τα κ. των ζώων που θυσιάζονταν αποτελούσαν συνήθως αναθήματα στους θεούς. Στη Δήλο, μάλιστα, υπήρχε ολόκληρος βωμός από κ., γνωστός με την ονομασία κεράτινος, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, είχε ιδρυθεί από τον ίδιο τον Απόλλωνα. Αργότερα χρύσωναν τα κ. των θυμάτων πριν τα οδηγήσουν στον βωμό. Γνωστό σύμβολο της Τύχης και των συγγενικών θεοτήτων ήταν το κέρας της Αμαλθείας. Όπως μάλιστα διαπιστώνεται από τις τοιχογραφίες των μινωικών ανακτόρων, τα κ. ήταν θρησκευτικά σύμβολα. Γενικά, το κ. αποτελούσε σύμβολο φυσικής ρώμης. Το χρησιμοποιούσαν ως διακοσμητικό στοιχείο και με το κατάλληλο ξύσιμο και στίλβωμα ως ποτήρι, σάλπιγγα κλπ. Κέρατα βούβαλου. Τα κέρατα της καμηλοπάρδαλης είναι οστέινες προεξοχές. Γενική άποψη της Κερατέας του νομού Αττικής. Τα κέρατα του ρινόκερου είναι επιδερμικοί σχηματισμοί. Κέρατα ζαρκαδιού. Τα ιδιόμορφα κέρατα της αντιλόπης. Ένα ελάφι με τα χαρακτηριστικά του κέρατα.